İrem BAŞDAŞ/ANTALYA, (Antalya Olay) – Akdeniz Üniversitesi’nden (AÜ) Öğretim Görevlisi Dr. Süleyman İbze, Türkiye’de yaklaşık 2 bin çeşit mantar bulunduğunu ve bunların yalnızca 300’ünün ‘yenilebilir’ olarak nitelendirildiğini belirtti. Ancak, bu türlerin 100’ünün zehirli olduğunu ve 10 tanesinin doğrudan öldürücü etkiye sahip olduğunu ifade etti. Dr. İbze, “Yenilebilir” denilen her 3 mantardan 1’inin zehirleyici olabileceğini vurguladı. Zehirli mantarların çiğ, pişmiş, kurutulmuş veya konserve edilmiş olsa dahi zehirleyici özelliklerini kaybetmediğini söyledi.
AÜ Tıp Fakültesi’nde görev yapan Dr. İbze, mantar toplama konusunda halkın bilgi düzeyinin yanıltıcı olabileceğini belirtti. Mantarlar arasında birbirine çok benzeyen türlerin bulunduğunu ifade eden İbze, “Kendinizi mantar konusunda çok bilgili zannedebilirsiniz. Ancak, uzun yıllardır topladığınız ve güvendiğiniz bir bölgede bile yenilebilir mantarın yanında zehirli bir tür gelişebilir. Bu mantarların fark edilmeden toplanması ciddi zehirlenmelere yol açabilir” dedi.
Dr. İbze, mantar zehirlenmelerinin genellikle iki grupta değerlendirildiğini açıkladı. İlk 6 saat içinde ortaya çıkan belirtilerin genellikle daha az zehirli mantar türlerine bağlı olduğunu belirten İbze, bu belirtiler arasında bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishalin yer aldığını söyledi. Bazı mantar türlerinin halüsinojenik etki gösterdiğini ve kötü amaçlı kullanımlara da açık olduğunu vurguladı. Geç dönemde görülen bulgular arasında ise şiddetli bulantı, bilinç değişikliği ve nöbetler yer alabiliyor. İlerleyen süreçte karaciğer yetmezliği gelişmesi durumunun ölümle sonuçlanabileceğini ifade etti.
Dr. İbze, Türkiye’de halk arasında ‘köygöçüren mantarı’ olarak bilinen türlerin ciddi zehirlenmelere ve ölümlere yol açabileceğine dikkat çekti. Bu nedenle mantar türlerini iyi tanımanın önemine vurgu yaptı. Ancak yalnızca tanımanın yeterli olmadığını, aynı bölgede zamanla yeni ve zehirli türlerin ortaya çıkabileceğini de belirtti. Zehirli mantarların her durumda zehirleyici özelliklerini koruduğunu hatırlattı.
Mantar zehirlenmelerinin her zaman ‘mantar yedim’ şeklinde hastaneye başvurulmadığını aktaran Dr. İbze, bu nedenle hekimlerin şüpheli gıda tüketimini mutlaka sorguladığını belirtti. Aynı ailede ya da aynı mantar yemeğini tüketen birden fazla kişide benzer şikayetlerin görülmesinin önemli bir zehirlenme bulgusu olduğunu kaydetti.
Dr. İbze, mantar zehirlenmelerinden korunmanın en etkili yolunun güvenilir kaynaklardan mantar alınması olduğunu vurguladı. Mantarların uygun koşullarda saklanmadığında besin zehirlenmesine yol açabileceğini dile getiren İbze, “En güvenilir mantarlar, kültür ortamında üretilmiş, paketli, denetimden geçmiş ve kaynağı belli olan ürünlerdir. Doğal ortamdan toplanan mantarlar ise mutlaka uzman kişiler tarafından toplanmalı ve onların onay verdiği mantarlar tüketilmelidir” ifadelerini kullandı. (Antalya Olay)
FOTOĞRAFLI
