Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (Antalya Olay) – Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, Ukrayna’nın Türkiye’den ihraç edilecek domates ve salatalık için gümrük vergisini TIR başına 8 bin dolardan 16 bin dolara çıkaran antidamping kararına karşı misilleme yapılmasını talep etti.
BAİB, Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsamaktadır ve eylül sonu itibarıyla ihracat verileri, BAİB Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu ile yönetim kurulu üyelerinin katılımıyla düzenlenen toplantıda açıklandı. Çavuşoğlu, bu yılın 9 aylık döneminde 2 milyar 16 milyon dolarlık ihracata ulaştıklarını belirterek, “Bizler için 2 milyar dolar önemli bir eşikti ve bu sınırı geçen yıla göre birkaç gün önce geçmeyi başardık. Bu oldukça sevindirici bir gelişme. Toplamda yüzde 2,68’lik bir ihracat artışı sağladık. Hedeflerimizin biraz altında kalmış olsak da, artış göstermiş olmaktan mutluluk duyuyoruz. Yaklaşık yüzde 5’lik bir artış hedeflemiştik ve bu hedefe doğru yavaş yavaş ilerliyoruz. Asıl amacımız, geçen yılın rakamlarının altında kalmamak” dedi.
Çavuşoğlu, yaş meyve ve sebze sektörünün ihracatta ilk sırada yer aldığını vurgularken, “Madenler ikinci, ağaç ve orman ürünleri üçüncü, kimyevi maddeler ve hububat ile yağlı tohumlar ilk beşte yer alıyor. Ancak kilogram bazında dört sektörümüzde kayıplar yaşanıyor. Yüzümüzü güldüren ise hububat ve yağlı tohumlar oldu. İlk beş sektörde hem kilogram hem de rakamsal olarak önemli bir artış gösterdi. Ülkeler sıralamasında ise 9 ayda Çin ilk sırada, ardından Almanya, ABD, Rusya ve Ukrayna geliyor. Uzun yıllar Almanya, bölgemizde birinci sıradaydı; ancak bu yıl ilk kez 9 aylık verilerde Çin, Almanya’yı geride bıraktı” ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, 10-15 yıl önce ABD ile yapılan ihracatın çok düşük rakamlarla ifade edilirken, şu anda 100 milyon doların üzerinde rakamlardan bahsedildiğini belirtti. İlk beş ülkeden her biri, 100 milyon doların üzerinde ihracat yapılan ülkeler olarak toplam ihracatın yüzde 34’ünü oluşturduğunu kaydetti. 167 ülkeye 2 bin 254 firma ile ihracat gerçekleştirildiğini dile getiren Çavuşoğlu, ihracatın artırılması için çalışmaların sürdüğünü de sözlerine ekledi.
BAİB Başkanı, bölgenin önemli sektörlerinden olan yaş meyve sebzede ciddi düşüşler yaşandığını ifade ederek, “Kilogram bazında yüzde 18’in üzerinde, rakamsal olarak ise yüzde 10’un üzerinde bir düşüş yaşadık. Nisan ayında meydana gelen dört günlük don olayı bu durumu olumsuz etkiledi. Bu durumu birçok platformda dile getirdik ve destek istedik fakat tahmin edilenden daha büyük bir problem yaşadık. İlk günden beri ciddi sorunlar yaşandığını gördük ve bunu her platformda anlattık. Şu anki veriler, büyük bir afet yaşadığımızı gözler önüne seriyor” dedi.
Kiraz ihracatındaki kayıplara da değinen Çavuşoğlu, “Kiraz, miktar olarak yüzde 90’a yakın, rakamsal olarak ise yüzde 75’in üzerinde bir düşüş yaşadı. Bu, bölge açısından oldukça önemli bir durum. Türkiye, kiraz ihracatının yüzde 42’sinden fazlasını bölgemiz gerçekleştiriyordu. Yaş meyve sebze sektöründeki düşüşlerin bir nedeni de bu. Don olayının etkisi ve maliyetlerdeki büyük artışlar, uluslararası piyasalarda rekabet gücümüzü ciddi anlamda azalttı” şeklinde konuştu.
Ukrayna’nın Türkiye’den gelen domates ve salatalık üzerindeki antidamping kararını değerlendiren Çavuşoğlu, “Bu soruşturma bizim açımızdan son derece olumsuz sonuçlandı. Gümrük vergileri yüzde 10’dan yüzde 35’e çıktı. TIR başına 8 bin dolardan 16 bin dolara yükseldi. Yani domates ve salatalığın kilogramı başına yaklaşık 80 sent gibi bir vergi ödenmesi gerekiyor. Bu durum ürünümüzü satılamaz hale getiriyor. Şu anda çok büyük bir problemle karşı karşıyayız. Ukrayna’daki 4-5 firmanın şikayeti üzerine bu karar alındı ve bu kişilerin büyük bir gücü olduğunu biliyoruz. Seraları var ve bürokraside de önemli konumlarda yer alıyorlar. Maalesef bu durum ülkemizi 60-70 milyon dolar zarara soktu” diyerek endişesini ifade etti.
Domates ve salatalıkta Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülkenin Ukrayna olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, “Bölge olarak en fazla ihracatı gerçekleştiren biziz. Türkiye’nin toplam domates ve salatalık ihracatı 2024 yılında 93 bin tonun üzerinde. Bunun 73 bin tonunu biz sağlıyoruz. Bu durum şu anda bizim için büyük
