Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (Antalya Olay) – Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, Ukrayna’nın yıllık yaklaşık 100 milyon dolar değerinde domates ve özel üretim dikenli salatalık ihracatına yönelik olarak aldığı anti-damping kararına karşı siyasi çözüm çağrısında bulundu.
Ukrayna’nın Türkiye’den domates ve salatalık ithalatına yönelik olarak temmuz ayında aldığı anti-damping kararı, bu ürünlerin yüzde 80’inden fazlasının ihraç edildiği Antalya’daki hasat sezonunun başlamasıyla birlikte tedirginlik yarattı. Bu karar, özellikle ihracatının büyük bir bölümünü Ukrayna’ya gerçekleştiren Antalya’daki firmaları ve üreticileri derinden etkiledi. Hasat dönemiyle birlikte hem üreticiler hem de ihracatçılar, Ukrayna’nın kilogram başına 80 sentlik ek fark uyguladığı bu kararın kaldırılmasını talep ediyor.
‘Çok Olumsuz Neticeler Vereceğini Düşünüyoruz’
BAİB Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, 2024 yılı nisan ayında Ukrayna’nın domates ve salatalıkla ilgili başlattığı anti-damping soruşturmasının geçtiğimiz temmuz ayında sonuçlandığını belirtti. Tarım ürünleri açısından dünya genelinde benzeri görülmemiş bu kararın Dünya Ticaret Örgütü’ne kaydedildiğini ifade eden Çavuşoğlu, “Tüm mevzuatlara uyuldu. Aslında bu durum, herhangi bir olumsuzluk ya da fiyat farkı ile oluşmuş bir durum değil. Bu, bilerek ve isteyerek yapılan bir uygulama. Ukrayna tarafında belirli kişi veya firmaların şikayetleri üzerine oluşturulmuş bir karar. Hem Türkiye hem de Ukrayna açısından çok olumsuz sonuçlar doğurabileceğini düşünüyoruz” dedi.
‘En Yüksek İhracat Yaptığımız Pazar’
Çavuşoğlu, bu durumun Ukrayna açısından da ciddi bir sorun oluşturduğuna dikkat çekerek, “Birçok partner firma burada faaliyet gösteriyor ve bu durum, ülkedeki insanlara ucuz ürün sunmak yerine ciddi gümrük vergileri ile sonuçlandı. Böylece Ukraynalı dostlarımız, daha pahalı ürünler tüketmek zorunda kalacak. Türkiye açısından da üretici anlamında büyük sıkıntılar yaşayacağımızı görüyoruz. Ukrayna, Türkiye’nin domates ve salatalıkta en yüksek miktarda ihracat gerçekleştirdiği pazar konumunda” diye konuştu.
‘En Acı Tablo Antalya İçin Çıkıyor’
2024 yılında Türkiye’nin Ukrayna’ya 93 bin ton civarında domates ihracatı yapıldığını ifade eden Çavuşoğlu, “Antalya için en acı tablo burada ortaya çıkıyor. Antalya’nın ihracatı yaklaşık 72-73 bin ton civarında ve bu rakamın yüzde 80’inden fazlası Antalya’dan gerçekleşiyor. Üretimler, önceden planlandığı gibi devam ediyor; ancak Ukrayna’ya ihracat yapan firmaların iş hacmi oldukça düşmüş durumda. Bunun etkilerini önümüzdeki bir hafta on gün içinde daha net göreceğiz. Üretim yeni başladığı için üreticiler açısından sıkıntıların artacağını düşünüyoruz” dedi.
Kilogram Başına 80 Sent
Çavuşoğlu, bakanlıkların, ihracatçı birlikleri ve firmaların domates ve salatalık ürünlerini farklı ülkelere pazarlamak için yoğun çaba harcadığını aktardı. Ancak bu süreçte yeni bir pazar bulmanın oldukça zor olduğunu belirtti. Şu anki gümrük vergilerinin 8 bin dolardan 16 bin dolara çıktığını ifade eden Çavuşoğlu, “1 kilogram domates veya salatalığın üzerine gelecek ek maliyet, nakliye hariç, 80 sent civarında. Türkiye’de bu fiyatlara ulaşmak mümkün değil ve bu durum, Ukrayna’daki vatandaşların daha pahalı ürün tüketmesine neden olacak” dedi.
Ukrayna’ya Özgü Dikenli Salatalık
Ukrayna’ya ihraç edilen salatalıkların özel bir ürün olduğuna da dikkat çeken Çavuşoğlu, “Bu salatalık, bildiğimiz anlamda değil. Ülkemizde çok fazla tüketilmeyen, ‘dikenli salatalık’ olarak adlandırılan özel bir tür. Bu ürünler özellikle Ukrayna ve Rusya gibi ülkelere ihraç ediliyor. Ülkemizde veya Avrupa’da bu ürünlerin tüketilmesi oldukça zor. Dolayısıyla asıl problemin burada yaşanacağını öngörüyoruz” dedi.
100 Milyon Dolarlık Bir Rakama Ulaşıyor
Ukrayna’ya yapılan domates ve dikenli salatalık ihracatında toplamda yaklaşık 100 milyon dolarlık bir rakam bulunduğunu belirten Çavuşoğlu, “Bu karar, maalesef Ukrayna’daki 4-5 firmanın baskısıyla 60-70 milyon dolarlık ek kazanç sağlamak amacıyla alındı. En üzücü nokta, savaş döneminde Türkiye’nin hem Ukrayna hem de Rusya için arabulucu rolü üstlenmişken, sadece Türkiye’ye yönelik bir uygulama olması bizleri rencide etti” dedi.
İki Bakanlık Devrede
İhracat pazarında İspanya, Mısır, Fas, Hollanda ve Belçika gibi güçlü rakiplerin bulunduğunu vurgulayan Çavuşo
