Tolga YILDIRIM/ANTALYA, (Antalya Olay) – Gıda Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Ali Manavoğlu, yol kenarlarında soğuk zincir, üretim ve hijyen kurallarına uyulmadan satılan midye, mısır, döner, simit, çekirdek, pamuk şeker gibi yiyeceklerin yanı sıra pazar tezgahlarında ‘taze’ ve ‘doğal’ olarak tercih edilen süt, peynir, yoğurt, sucuk ve kuru yemiş gibi gıdaların tüketilmemesi gerektiğini vurguladı.
Son zamanlarda artan gıda zehirlenmesi vakaları, gıda güvenliği konusundaki farkındalığı artırdı. Manavoğlu, pazar tezgahlarında taze ve doğal olduğu düşünülerek tercih edilen süt ürünlerinin yanı sıra kuru yemiş ve baharatların, açıkta satılan midye dolma, simit, kaynamış mısır, çekirdek, döner ve pamuk şeker gibi sokak lezzetlerinin halk sağlığı açısından ciddi riskler taşıdığını belirtti.
‘SOKAK LEZZETLERİ’ TEHLİKESİ
Sokak lezzetleri arasında yer alan gıdaların üretim, saklama ve satış koşullarında belirli kurallara uyulması gerektiğini ifade eden Manavoğlu, geleneksel Türk yiyeceklerinden tavuk dönerin yol kenarında egzoz dumanı ve toza maruz kalarak pişirilmesinin bakteri oluşumunu hızlandırdığını dile getirdi. Manavoğlu, “Tavuk dönerde oluşabilecek salmonella bakterisi ishal, kusma ve ateş gibi sorunlara yol açabilir. Bu bakterinin bazı türleri hamile kadınlarda düşük yapma riskini artırabilir ve bağışıklık sistemi zayıf bireylerde ciddi sonuçlar doğurabilir” dedi.
‘SOĞUK ZİNCİRE UYULMUYOR’
Seyyar satıcıların tepsilerde taşıdıkları midye dolmanın uzun süre toz ve güneşe maruz kaldığını vurgulayan Manavoğlu, “Midye dolmada Escherichia coli, salmonella, listeria monocytogenes ve vibrio gibi bakterilerin oluşma ihtimali oldukça yüksektir. Açıkta satılan midye dolmalarda hijyenik üretim söz konusu değil ve soğuk zincire uyulmamaktadır. Bu tür yiyeceklerin tüketimi, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir” şeklinde konuştu.
‘UZUN SÜRE GÜNEŞE MARUZ KALAN ÜRÜNLER TÜKETİLMEMELİ’
Ali Manavoğlu, açıkta satılan gıdaların sağlığa olan risklerini şu şekilde anlattı: “Kaynamış mısır, haşlandıktan sonra kovada bekletiliyor ve su takviyesi yapılıyor. Bu ortam, mikrobiyal gelişim için uygun bir zemin oluşturuyor. Özellikle mısır gibi ürünlerde uygun koşullar sağlanmadığında bakteriler sağlığı olumsuz etkileyebilir. Karın ağrısı, ishal ve gıda zehirlenmesi gibi durumlar yaşanabilir. Ayrıca, açıkta satılan simit ve çekirdek de toz veya yabancı maddelerin bulaşmasıyla güneşin altında uzun süre bekleyerek bakteri oluşumunu artırmaktadır. Bu nedenle, uzun süre güneşe maruz kalan gıda ürünlerinden kaçınılmalıdır.”
Manavoğlu, sokak lezzetlerinin yanı sıra açık tezgahlarda satılan süt ürünleri, kahvaltılıklar, sucuk ve kuru yemişlerin de sağlık açısından risk taşıdığını belirtti. Açık alanda satılan süt, peynir ve yoğurt gibi ürünlerin ortamdan kaynaklı fiziki kirlenmeye ve mikrobiyolojik tehlikelere maruz kalabileceğini ifade etti.
‘AMBALAJI AÇIK SÜT ÜRÜNLERİNDEN UZAK DURULMALI’
Açıkta satılan süt ürünleri hakkında uyarılarda bulunan Manavoğlu, “Süt ürünleri, bakteriler için bir kaynak oluşturuyor. Ambalajsız şekilde bekleyen peynir, süt ve yoğurtlardan uzak durmalıyız. Açıkta satılan ürünler fiziksel kirlenmelere maruz kalıyor ve bu durum, ağır metallerin ve toz gibi parçacıkların bulaşmasına neden olabiliyor. Ayrıca, süt ürünlerinde hayvan memesinden bulaşabilecek mikroorganizmalar da mevcut. Escherichia coli, salmonella ve brusella gibi bakteriler insanlarda hastalıklara yol açabilir. Mide bulantısı, kusma ve kanlı ishal gibi belirtiler görülebilir. Bu mikroorganizmaların tehlikeli türleri insanlarda felç ve ölüme sebep olabilir.” ifadelerini kullandı.
AFLATOKSİN RİSKİ
Kış aylarında bitkisel ürünler ve baharat tüketiminin arttığını belirten Manavoğlu, “Baharatlar ve kuru yemişlerde nemli ortamda oluşan küflerin ürettiği aflatoksin maddesi sağlığı ciddi şekilde tehdit ediyor. Aflatoksin, ölümle sonuçlanabilecek bir toksin olarak biliniyor. Özellikle pul biber ve kuru yemişlerde sıkça rastlanıyor. Kuru incir ve kurutulmuş kayısı gibi ürünlerde de aflatoksin riski bulunuyor. Bu tür gıdaların küflerden korunması gerekiyor” dedi.
‘DIŞARIDA SATILAN ET ÜRÜNLERİNDEN UZAK DURULMALI’
Yol kenarındaki sucuk satışlarına dikkat çeken Manavoğlu, “Kamyon kasasında satılan sucuklar, açık alanda mikrobiyal ve fiziki kirlenmeyi artıracak şekilde sunuluyor. Bu ürünlerin çoğunda etiket bulunmuyor; dolayısıyla içeriği hakkında bilgi sahibi olmak mümkün olmuyor. Dışarıda satılan et ürünlerinden uzak durulması gerekiyor. Sucuk, fermente edilerek üretildiği için mikrobiyal tehlikesi ısıl işlem görmüş ürünlere göre daha yüksektir. Et ürünlerinde koruyucu maddelerin doğru eklenmesi ve uygun koşullar altında saklanması büyük önem taşıyor. Patojen bakteriler, kanlı ishal ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.” şeklinde ifade etti. (Antalya Olay)
