Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (Antalya Olay) – Veteriner hekim Gökçe Coşkun, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına dair yapılan haberlerde, kenelere karşı “keneleri yok eden” birer asker gibi tanıtılan kekliklerin aslında bu parazitleri yemediğini, aksine keneler için bir taşıyıcı olabileceğini ve hastalığın yayılmasına katkıda bulunabileceğini belirtti. Coşkun, kekliklerin keneleri yediğine dair iddiaları “safsata” olarak değerlendirdi.
Türkiye’de KKKA vakalarının uzun yıllardır önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu ifade eden Coşkun, her yıl birçok insanın kene ısırığı nedeniyle hayatını kaybettiğini hatırlattı. Kekliklerin keneleri yok ettiğine dair sosyal medya paylaşımlarının artmasının ardından açıklama yapan Coşkun, doğaya bırakılan kekliklerin bu konuda herhangi bir fayda sağlamayacağını belirtti. “Tamamen safsata. Keklikler sanıldığı gibi kene yemez. Aksine, keneler için taşıyıcı olup hastalığı daha geniş alanlara yayabilirler. Üretim keklikleri, doğadaki yabani kekliklerin genetik yapısını bozarak, doğaya uyum sağlayamadıkları için kolayca av olurlar” dedi.
BİLİMSEL MAKALEDEN; KEKLİK KENE YEMİYOR
Coşkun, kekliklerin keneleri yediğine dair yanlış bilgilere karşı çıkan bir bilimsel makaleden de bahsetti. “Keklikler, keneler için ideal bir konakçıdır. İran’da yapılan bir araştırmada, incelenen 53 kınalı kekliğin 28’inin üzerinden tam 97 kene toplandı. Bu keneler arasında hastalık taşıyan türler de vardı. Keklikler, bu keneleri uzak mesafelere taşıyor. Peki, keklikler kene yiyor mu? Hayır. Kekliklerin diyetini inceleyen başka bir çalışma, besinlerinin yüzde 88’inin bitkiler, yüzde 9’unun ise böceklerden oluştuğunu gösteriyor. Listede kene yok” diye vurguladı.
SON 5 YILDAKİ VAKA VE ÖLÜM SAYILARI
KKKA vakalarının Türkiye’de ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunu ifade eden Coşkun, son 5 yılda yaşanan vaka ve ölüm sayılarını da açıkladı. “2021’de 1440 vaka, 72 vefat. 2022’de 1310 vaka, 80 vefat. 2023’te 699 vaka, 41 vefat. 2024’te 593 vaka, 20 vefat. 2025’in ilk yarısında 400 vaka, 18 vefat. Görüldüğü üzere her yıl yüzlerce vatandaşımız bu hastalıkla mücadele ediyor. 2025’teki artış algısı, aslında her yaz döneminde yaşadığımız acı bir gerçeğin tekrarı” dedi.
BİRÇOK HASTALIĞA DA SEBEP OLUYOR
Kene tutunmasına karşı dikkatli olunması gerektiğine dikkat çeken Coşkun, “Kırsal alanda dikkatli olmalıyız. Kene fark edersek kendimiz çıkarmamalıyız, en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıyız. Kene tehlikesi sadece Kırım Kongo ile sınırlı değil. Bu küçük parazitler, Lyme hastalığı, Akdeniz benekli ateşi, babesiosis, anaplasmosis ve kene kaynaklı ensefalit gibi birçok ciddi hastalığın taşıyıcısıdır. Kene tutunması ciddiye alınması gereken bir durumdur. Kırsal alanda dikkatli olunmalı, koruyucu giysiler giyilmeli ve vücut düzenli olarak kontrol edilmelidir” diye uyardı.
KENELERDEN KORUNMA REHBERİ
Gökçe Coşkun, kenelerden korunmak için alınması gereken önlemleri şu şekilde sıraladı: “Kırsal alanlara veya yeşilliklere giderken açık renkli kıyafetler tercih edin. Bu, üzerinize gelen keneyi daha kolay fark etmenizi sağlar. Pantolon paçalarınızı çoraplarınızın içine sokarak, kenenin bacaklarınızdan yukarı tırmanmasını engelleyin. Özellikle cildinize ve giysilerinize kene kovucu spreyler uygulayın. Mümkün olduğunca patikaların ortasından yürüyün, çalılık ve otluk alanlardan uzak durun. Dışarıda vakit geçirdikten sonra eve döner dönmez tüm vücudunuzu (özellikle koltuk altı, kulak arkası, kasıklar, diz arkası ve saç dipleri) detaylıca kontrol edin. Dışarı çıkan evcil hayvanlarınızı da düzenli kene kontrolünden geçirin.”
‘KENE TUTUNMASI HER ZAMAN KKKA ANLAMINA GELMEZ’
Veteriner hekim Coşkun, vücuda yapışmış bir kene fark edildiğinde, kesinlikle çıkarmaya çalışılmaması gerektiğini vurgulayarak, “Ezmeyin veya üzerine bir şey dökmeyin. Vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurun. Kene ve diğer dış parazitler, sadece bizler için değil, evcil hayvanlarımız için de büyük bir tehdit oluşturuyor. Onları korumak, aslında tüm aileyi korumak demektir. Kene, pire gibi parazitler ölümcül hastalıklara yol açabilir ve bu parazitleri evimize taşıyabilirler. Unutmayın, dışarıda gezen dostunuz, keneleri farkında olmadan yaşam alanınıza getirebilir. Veteriner hekiminizin önerdiği düzenli ektoparaziter (dış parazit) uygulamalarını (damla, tasma, tablet vb.) asla aksatmayın. Bu uygulamalar, dostunuzu ve dolayısıyla evinizi bu tehlikelerden korur. Parazit kontrolünü ihmal etmeyerek hem onların hayatını hem de
