BEUN Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, uydu altimetresi verilerini kullanarak Karadeniz’deki su seviyesini ve okyanuslarla olan ilişkisini araştıran önemli bir çalışma gerçekleştirdi. Bu çalışmanın sonuçlarını, Japonya’da düzenlenen Çevre Bilimi ve Teknoloji Konferansı’nda bilimsel bir bildiri olarak sundu.
‘KARADENİZ YILDA 3 MİLİMETRE YÜKSELİYOR’
Küresel ısınma ve iklim değişikliği nedeniyle dünya denizlerinin 2100 yılına kadar 2 metre yükselebileceğini belirten Kutoğlu, bu durumun birçok yerleşim yerinin sular altında kalmasına yol açabileceğini ifade etti. Karadeniz üzerine yapılan çalışmaların yetersiz olduğunu vurgulayan Kutoğlu, 1993 yılından bu yana elde edilen uydu altimetresi verilerini incelediklerini ve zaman serisi analizi yaptıklarını söyledi. “Karadeniz, okyanuslarla benzer şekilde yılda yaklaşık 2,5-3 milimetre yükseliyor. Okyanus kıyılarında yaşanan tehditlerin benzerleri Karadeniz kıyılarında da geçerlidir” dedi.
‘KÜRESEL ISINMA ARTTIKÇA YÜKSELMENİN DAHA DA ARTMASI SÖZ KONUSU’
Kutoğlu, 1993 yılından bu yana Karadeniz’in toplamda 10 santimetre yükseldiğini belirtti. “Bu rakamlar küçük gibi görünebilir, ancak denizin 1 birim yükselmesi, kıyı alanının yüksekliğine bağlı olarak düşük yüksekliklerde 50 ila 100 kat daha içeriye girmesi anlamına gelir. Dolayısıyla, deniz seviyesi yükselirken kıyı erozyonu daha geniş alanları etkileyebilir. Fırtınalı zamanlarda dalgaların daha içeri girmesiyle su baskınları riski de artabilir. Bu çalışmamız, Karadeniz’in okyanuslarla eşdeğer bir yükseliş gösterdiğini ortaya koydu. Ancak bilimsel veriler, küresel ısınmanın artmasıyla birlikte buzulların daha fazla eriyeceğini ve dolayısıyla su seviyelerinin daha da yükselebileceğini öngörüyor” diye konuştu.
‘KARADENİZ OKYANUSLARLA EŞ DEĞER BİR YÜKSELMEYE SAHİP’
Buzulların erimesiyle okyanusların 2 metre yükselebileceğine dikkat çeken Kutoğlu, “Bu 2 metrelik yükselmenin, 200 ila 500 metre içeriye kadar, hatta daha düşük kotlu yerlerde birkaç kilometre içeriye kadar denizin girmesine neden olabileceği söyleniyor. Karadeniz de okyanuslarla benzer bir yükselmeye sahip olduğu için burada da benzer tehditler söz konusudur” dedi.
‘160 MİLYON İNSAN ETKİLENEBİLİR’
Kutoğlu, Karadeniz’deki kıyı erozyonunun en etkili şekilde yaşanacağı alanları belirterek, bu durumun 160 milyon insanı etkileyebileceğini ifade etti. “Kuzey Karadeniz, Ukrayna ve Rusya’nın kıyı bölgeleri düşük kotlara sahip olduğu için kıyı erozyonu burada daha fazla hissedilecektir. Ülkemizde ise kıyı yüksekliği daha fazla olduğu için etkisi sınırlı görünse de haritaya baktığımızda bazı kıyı bölgelerimizde de ilerleyen dönemlerde ciddi kıyı erozyonlarının yaşanabileceği aşikardır. Karadeniz havzasındaki kıyı bölgelerinde yaklaşık 160 milyon insan yaşamaktadır. Bu nüfusun büyük bir kısmı kıyılarda yerleşmiştir. Dolayısıyla, deniz seviyesi yükselmesi nedeniyle önümüzdeki 30, 40, 50 yıl içinde ciddi kıyı erozyonları ile karşılaşabiliriz. Bu duruma şimdiden hazırlık yapılması önemlidir” dedi.
‘YATIRIMLAR YÜKSEK BÖLGELERE YAPILMALI’
Kutoğlu, Türkiye’de kıyı erozyonunun en tehlikeli boyutlarının Karasu bölgesinde görüldüğünü belirtti ve yatırımların yüksek alanlara kaydırılması gerektiğini savundu. “Kıyı tahkimatları yapılmalı ve bu sorunların önüne geçilmelidir. Gelecekteki yatırımlar, deniz seviyesi ve kıyı erozyonunu dikkate alarak daha yüksek yerlerde gerçekleştirilirse bu, ülke ekonomileri açısından faydalı olacaktır” dedi.
