Ali Fuat GÜÇLÜER/AFYONKARAHİSAR, (DAH) – Türkiye’nin 12. büyük gölü olan Afyonkarahisar’daki Eber Gölü’nün su seviyesi, 1,5 metreye kadar düştü. Afyon Kocatepe Üniversitesi’nden (AKÜ) Prof. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, gölden yılda yaklaşık 22 milyon ton kaçak su kullanıldığını vurgulayarak, eylül ayında su seviyesinin 75 santimetreye kadar gerileme riski taşıdığını ifade etti.
Afyonkarahisar’ın Çay, Bolvadin ve Sultandağı ilçeleri sınırlarında yer alan Eber Gölü, çok sayıda endemik bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapmaktadır. Tektonik kökenli bir göl olan Eber, son buzul çağına ait kalıntılar taşıyor. Ancak, vahşi tarımsal sulama ve kuraklık gibi etkenler nedeniyle göldeki su seviyesinde kayda değer bir azalma yaşandı. Ulusal öneme sahip sulak alanlardan biri olarak kabul edilen Eber Gölü, kuruma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış durumda. 1993 yılında 10-15 metre derinliğe sahip olan gölde, mevcut su seviyesi sadece 1,5 metreye kadar düşmüştür.
AKÜ Doğa Koruma ve Biyoizlem Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yıllık 11 milyon ton su kullanım izni verilen gölden, 2022 verilerine göre, kaçak kullanımlar nedeniyle yıllık 33 milyon ton su çekildiğini açıkladı. Prof. Dr. Erişmiş, “Son iki aydır, yani nisan ve mayıs aylarından itibaren neredeyse her 10 günde bir yağışlar oldu. Yağmurlar devam etti. Ancak bu durum su seviyesinde kısmi bir artış sağladı. Yine de, 1990’ların seviyeleriyle veya 2023-2024 beklentileriyle kıyaslanmamalı. Su şu anda mevcut ancak eylül ayında sıcakların artmasıyla birlikte kaçak sulama ve tarımsal faaliyetler nedeniyle su seviyesinin azalacağını öngörüyoruz.” şeklinde konuştu.
Göldeki kaçak sulamanın önüne geçilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Erişmiş, bu konuda çalışmaların sürdüğünü belirtti. “Sultandağı, Çay, Bolvadin ve Çobanlar çevresinde resmi verilere göre kullanmamız gereken su miktarı 11 milyon ton. Ancak 2022 verilerine göre, burada her yıl 33 milyon ton su çekiliyor. Bu durum, su kaynaklarımızı tükenmesine yol açmakta.” dedi.
’75 SANTİME KADAR DÜŞME OLASILIĞI VAR’
Eber Gölü’ndeki 22 milyon ton kayıp suyun önlenmemesi durumunda, merkezi tarımsal sulama sistemine geçilmemesi halinde gölün kuruma tehlikesi ile karşılaşacağına dikkat çeken Prof. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, “Şu an su seviyesi en derin yerlerde 1,5 metre civarında. 2014’te bu derinlik 3,5-4 metre civarındaydı. 1990’lı yıllarda ise bu rakam 10-15 metreyi bulabiliyordu. Eylül ayında 1,5 metrelik su seviyesinin buharlaşma ve kaçak sulama nedeniyle 75 santime kadar düşmesi mümkün.” ifadelerini kullandı. (DHA)
FOTOĞRAFLI
