Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (Antalya Olay)- Antalya’nın Belek sahillerinde bulunan bazı otellerin, nesli tehlike altında olan caretta caretta deniz kaplumbağalarının yuvalama alanı olarak bilinen kumulları iş makineleriyle ezmesi büyük tepki topladı. Otel personeli, bu çalışmanın gerekçesi olarak kış aylarında dalgalarla kumulların denize taşınma endişesini öne sürerken, Akdeniz Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Güray Doğan, Kıyı Kanunu’na göre bu kumulların kesinlikle elden geçirilmemesi gerektiğini vurguladı. Dr. Doğan, “Hele iş makineleriyle kesinlikle bir işlem yapılmamalı. Bu bölgede kumulların toplanması doğal yaşamı olumsuz etkiliyor” şeklinde uyarıda bulundu.
Serik ilçesindeki Belek ve Kadriye gibi turizm bölgelerinde bazı otellerin, turizm sezonunun sona ermesiyle birlikte sahil bandındaki kumullara iş makineleriyle müdahale ettiği gözlemlendi. Dalgaların zarar verdiği belirtilen kumullar, iç kısımlara taşınarak kum tepecikleri oluşturulmakta. Otel çalışanları, bu kumulların kış döneminde dalgalarla kaybolma korkusuyla hareket ettiklerini ifade etti. Ancak Doç. Dr. Güray Doğan, kumullara dokunulmaması gerektiğini belirterek, “Kıyıların değiştirilmemesi gerekiyor. İş makineleri kesinlikle kullanılmamalı. Kumulların toplanması doğal yaşamı olumsuz etkiliyor” dedi.
Doç. Dr. Doğan, kumulların tatlı ve tuzlu su gelişimini olumlu yönde etkilediğini belirterek, bu kumulların su filtrasyonu sağladığını ve kirliliği tutup temizlediğini ifade etti. Kumulların caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının yuvalama alanı olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Doğan, “Carettelar, iş makineleri nedeniyle kumulların sıkışmasından dolayı yuvalarını yapamıyor. Ayrıca kum zambakları, bölgedeki biyoçeşitliliğin önemli bir parçası. Ancak bu tür müdahaleler nedeniyle bu bitkilerin yetişemediğine tanıklık ediyoruz” şeklinde konuştu.
‘KUMULDAKİ HABİTAT BOZULUYOR’
Yaban hayatı uzmanı ve kuş gözlemcisi veteriner hekim Gökçe Coşkun, kış aylarında deniz kıyısındaki kumluk alanlara deniz bariyerleri oluşturulmasının ve yaz aylarında kumulların iş makineleriyle sürülmesinin buradaki habitatı ciddi şekilde etkilediğini açıkladı. Kumullarda birçok böcek ve yumuşakçanın yaşadığını belirten Coşkun, “İş makinelerinin bu alana girmesi, mikro habitatların bozulmasına ve bu canlıların zarar görmesine yol açmaktadır. Kumul içerisindeki nemlilik ve kumun gevşekliği gibi durumlar, bu canlıların yaşam alanlarını tehdit etmektedir” dedi.
Caretta carettaların yaşam alanlarına yönelik bu tür müdahalelerin habitatın bozulmasına neden olduğuna dikkat çeken Coşkun, “Kumun nemliliği ve gevşekliği, kuluçka sürecini etkileyebiliyor. Bu durum, dolaylı olarak diğer canlıları da etkileyebilir. Örneğin, kum kuşlarına besin kaynağı olan yumuşakçaların zarar görmesi, göç döneminde bu kuşların yiyecek bulamamasına yol açabilir. Kışı burada geçiren kum kuşlarıyla Manavgat-Serik bölgelerinde sıkça karşılaşıyoruz” dedi.
Geleceğin ekolojik turizm üzerine inşa edildiğine dikkat çeken yaban hayatı uzmanı Coşkun, “Bu tür müdahaleler, dünya genelinde ekoturizme büyük bir darbe vuruyor. Ekoturizm açısından bu tür davranışlardan kaçınmalıyız. Bu alanların değerini artıran bu canlıları korumalıyız. Denizlerimizin ve kumullarımızın değerini korumak istiyorsak, bu tür eylemlerden uzak durmalıyız” ifadelerini kullandı.
