ANTALYA, (Antalya Olay) – Antalya Ticaret Borsası (ATB) Ekim Ayı Meclis Toplantısı, ATB Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci’nin yönetiminde gerçekleştirildi. Toplantıda, yönetimin son bir aylık faaliyetleri hakkında üyeler bilgilendirildi. ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım ve ekonomiye dair önemli değerlendirmelerde bulundu.
Başkan Çandır, konuşmasına 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nın 102. yıl dönümünü kutlayarak başladı. Çandır, “Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde kurulan Cumhuriyet, emeğin ve üretimin en yüce değer kabul edildiği bir yaşam biçimidir. Bu topraklarda üreten çiftçimiz, ürününe değer katan tüccarımız ve ihracatla ülkemizin refahına katkı sunan girişimcimiz, Cumhuriyet ekonomisinin temel gücüdür. Antalya Ticaret Borsası olarak, üretimden ticarete uzanan zincirin her halkasında sürdürülebilirliği güçlendirmeyi, emeği yüceltmeyi ve adil bir ekonomik düzeni desteklemeyi görev biliyoruz. Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında da aynı inanç ve kararlılıkla çalışarak, üretimle, ticaretle ve alın teriyle büyüyen bir Türkiye için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere, tüm silah arkadaşlarını, şehit ve gazilerimizi minnet ve saygıyla anıyor, Cumhuriyetimizin 102. yılını kutluyorum” ifadelerini kullandı.
TİCARETTE ZORLU DÖNEM
Dünya ticaretinin zorlu bir süreçten geçtiğine dikkat çeken Ali Çandır, “Son 25 yılda popülist siyasetin ticarete bu denli egemen olduğu bir dönem pek az yaşandı. Gelişmiş ülkelerin politikacıları tarafından oluşturulan ve kurallarının belirlendiği Dünya Ticaret Örgütü gibi kurumların işleyişi, keyfi bir şekilde değiştirilmektedir. Kuralları koyan ülkelerin bu durumu uygulaması, bizim gibi ülkeler için ticaret alanında ciddi zorluklar yaratmaktadır” şeklinde konuştu.
DÖVİZ KURU, REKABETİ GERİLETTİ
Son beş yıl içinde yurtiçindeki maliyetlerin döviz kurlarından en az iki kat daha hızlı arttığını vurgulayan Çandır, bunun ihracatta fiyat rekabetinde gerilemeye ve pazarda tutunma zorluklarına yol açtığını ifade etti. Eylül ayı verilerinin bu durumu net bir şekilde ortaya koyduğunu belirten Çandır, şu bilgileri paylaştı:
“Türkiye genelinde ihracat aylık yüzde 2,8, yıllık yüzde 4,7 artarken, Antalya’da aylık yüzde 8,6, yıllık yüzde 3,5 azalmıştır. Tarım ihracatı ülke genelinde aylık yüzde 0,9, yıllık yüzde 0,1 azalırken, Antalya’da aylık yüzde 15,7, yıllık yüzde 0,5 düşmüştür. Yaş meyve-sebze ihracatı ülkemizde aylık yüzde 10,2, yıllık yüzde 7,2, Antalya’da ise aylık yüzde 27,8, yıllık yüzde 2,5 oranında azalmıştır. Bu veriler, ihracatı standarda dayalı ürünlerle gerçekleştiren kentimizin, ülke ortalamasının gerisinde kaldığını göstermektedir. İhracattaki bu düşüşün iki temel nedeni bulunmaktadır; yurtiçi maliyet artışları ile döviz kuru arasındaki dengesizlik ve küresel piyasalarda artan keyfi korumacılık uygulamaları. İthalat ise bunun tam tersine kontrolsüz bir şekilde artış göstermektedir.”
DÜNYA TİCARETİ DARALIYOR
2022 yılında dünya ticaret hacminin 32 trilyon dolara ulaşmasının bir rekor olduğunu kaydeden Çandır, 2025 yılında bu rakamın 25 trilyon dolar civarında olmasının beklendiğini belirtti. Keyfi tarifelerin ve aşırı korumacılığın dünya ticaretinde yarattığı tahribatın sürdürülebilir olmadığını ifade eden Çandır, “2000’li yılların ilk 20 yılında hakim olan küreselleşme ve nispi ticaret serbestlikleri en çok gelişmekte olan ülkelere yaradı. Bu dönemde dünya ekonomisinde Kuzey Atlantik Paktı ağırlıklı yapı yerini Pasifik Paktı yapısına bırakmaya başladı. En çok yararlanan ekonomiler ise başta Çin olmak üzere Hindistan, Singapur, Vietnam, Endonezya ve Malezya gibi ülkeler oldu. Biz ise benzer bir hamle gerçekleştiremedik. Şu anda dünya, daha az ve daha zorlu ticaret ile ülke içi ağırlıklı büyüme stratejilerine dönmüş durumda. Ülkemiz ve kentimiz ekonomisini bu dönüşümün getirdiği ithalat dalgasından korumak için akılcı politikalar geliştirmeliyiz” dedi.
EKONOMİDE DÜŞÜK PERFORMANS
Antalya’nın 2025 yılı Eylül itibarıyla ekonomide ülke ortalamasının altında bir performans sergilediğini ifade eden Çandır, “Kurulan şirket sayısı Türkiye genelinde yüzde 4,7 azalırken, kentimizde bu oran yüzde 16,6 olmuştur. Protestolu senet tutarı ülke genelinde yüzde 54 artarken, Antalya’da bu oran yüzde 104 artış göstermiştir. Karşılıksız çek tutarı Türkiye’de yüzde 28, kentimizde ise yüzde 16 artmıştır. Çekle işlem hacmi ülke genelinde yüzde 10 artarken, Antalya’da yüzde 7 azalmıştır. Kredi kullanımı Türkiye’de yüzde 42, kentimizde ise yüzde 50 artmıştır. Ticari kredilerde artış Türkiye genelinde yüzde 35, Antalya’da yüzde 61 olurken
