TÜİK, 2024 yılına yönelik Teknogirişim Araştırması’nın sonuçlarını duyurdu. Araştırma, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından başlatılmış olup, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile iş birliği içinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma, bakanlık tarafından oluşturulan çerçeve doğrultusunda yürütülmüş ve elde edilen verilerin istatistiksel amaçların yanı sıra politika geliştirme, destek programları tasarımı ve teknogirişim ekosisteminin güçlendirilmesi için kullanılacağı hedeflenmiştir.
Sonuçlara göre; bağımsız işletme statüsünde olan, maksimum 15 yıllık geçmişe sahip, teknoloji ve yenilik odaklı, ölçeklenebilir iş modelleriyle faaliyet gösteren teknogirişimlerin kurucu ortaklarının yüzde 87,1’ini erkekler, yüzde 12,9’unu kadınlar oluşturmaktadır. Erkeklerin yüzde 46’sının lisans mezunu olduğu, bunu yüksek lisans (yüzde 23,5) ve doktora veya eş değerleri (yüzde 19,7) takip ettiği görülmüştür. Kadınlarda ise lisans mezunlarının oranı yüzde 36,1 iken, doktora veya eş değer (yüzde 28,5) ve yüksek lisans (yüzde 24,6) mezuniyet düzeyleri izlenmiştir. Her iki cinsiyetin de teknogirişim kurucu ortaklarının ağırlıklı olarak lisans ve üzeri eğitim düzeyine sahip olduğu dikkat çekmektedir.
ORTAKLARIN YÜZDE 49,7’Sİ MÜHENDİSLİK, İMALAT VE İNŞAAT MEZUNU
Teknogirişimlerin kurucu ortaklarının lisans düzeyinde en çok tercih ettiği eğitim alanları ise mühendislik, imalat ve inşaat (yüzde 49,7), iş, yönetim ve hukuk (yüzde 12,7), bilişim ve iletişim teknolojileri (yüzde 11,8) olarak belirlenmiştir.
İŞ DENEYİMLERİNDE ÖZEL SEKTÖR VE GİRİŞİMCİLİK ÖNE ÇIKTI
Teknogirişimlerin kurucu ortaklarının iş deneyimlerine bakıldığında, yüzde 81,4’ünün özel sektörde çalıştığı, yüzde 46,5’inin girişimci olduğu ve yüzde 31,4’ünün serbest meslek deneyimine sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, yüzde 30,3’ü kamu sektöründe, yüzde 24,4’ü akademik alanda çalışırken, yüzde 3,9’u ise ilk iş deneyimi olarak belirtmiştir. Girişimcilik deneyimi olanların içinde, yüzde 31,4’ünün 0-2 yıl, yüzde 27,3’ünün ise 3-5 yıllık girişimcilik deneyimi olduğu görülmüştür.
YÜZDE 37,4’Ü YURT DIŞINDA EĞİTİM VEYA İŞ DENEYİMİNE SAHİP
Yurt dışında eğitim veya iş deneyimi olan teknogirişim kurucu ortaklarının oranı yüzde 37,4 olarak belirlenmiştir. Bu grupta, yurt dışında eğitim alanların oranı yüzde 70,9; yurt içinde yerleşik şirketler tarafından yurt dışında görevlendirilenler yüzde 41,3; yurt dışında ücretli çalışanlar ile girişimcilik deneyimi olanlar ise sırasıyla yüzde 41,3 ve yüzde 35,7 olarak kaydedilmiştir.
Teknogirişim kurucu ortaklarının babalarının en yaygın meslek grubu kamu çalışanları (yüzde 32,9) olurken, bunu serbest meslek sahipleri (yüzde 27), özel sektörde çalışanlar (yüzde 25,5), girişimciler (yüzde 12,5) ve akademisyenler (yüzde 1,7) takip etmektedir. Annelerin meslek gruplarında ise ev hanımlarının oranı yüzde 66,6, kamu çalışanlarının oranı yüzde 16,4, özel sektörde çalışanların oranı yüzde 8,8, serbest meslek sahiplerinin oranı yüzde 4, girişimcilerin oranı ise yüzde 3,2 olarak gözlemlenmiştir.
KADIN PERSONEL ORANI YÜZDE 31
Teknogirişimlerde çalışan personelin yüzde 69’unu erkekler, yüzde 31’ini kadınlar oluşturmaktadır. Eğitim seviyesine göre inceleme yapıldığında, erkeklerin en yüksek oranla lisans mezunu (yüzde 66,5) olduğu, ardından yüksek lisans (yüzde 10), lise ve dengi (yüzde 9,1), meslek yüksekokulu (yüzde 7,7) ve doktora veya eş değeri (yüzde 4,4) geldiği görülmüştür. Kadınlarda ise en yüksek oran lisans mezunlarına (yüzde 68,7) aittir. Yüksek lisans mezunları yüzde 11,2 ile ikinci sıradadır. Lise ve dengi (yüzde 7,6), meslek yüksekokulu (yüzde 6,3), doktora veya eş değeri (yüzde 3,2) ve diğer (yüzde 3) seviyeleri de bulunmaktadır.
Teknogirişimlerin yüzde 48,5’i 2024 yılında Ar-Ge, yenilik, tasarım, yazılım ve pazarlama gibi alanlarda uzman personel istihdam etmeyi planlamaktadır. Bu girişimlerden yüzde 34,1’i bu pozisyonları doldurmakta zorluk yaşadığını belirtmiştir. Personel alımında karşılaşılan zorluklar arasında başvuru sahiplerinin yüksek ücret beklentisi, gerekli niteliklere sahip olmamaları ve iş deneyiminin yetersizliği yer almaktadır.
