Avrupa Parlamentosu ve Konseyi, Avrupa İş İstatistikleri Yönetmeliği kapsamında yaptığı düzenlemelerle uyumlaştırma çalışmalarına imza attı. Bu kapsamda, yıllık sanayi ve hizmet istatistiklerinde yapılan revizyon sonucunda girişimcilik ve iş demografisi göstergeleri de güncellendi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2024 yılına ait girişimcilik ve iş demografisi istatistiklerine göre, 2024 yılında yeni kurulan girişimlerin doğum oranı yüzde 15,8 olarak belirlendi. Bu girişimlerin istihdam yaratma payı ise yüzde 4,9 düzeyinde gerçekleşti. 2023 yılında doğan girişimlerin doğum oranı ise yüzde 15,5 ve istihdamdaki payı da yüzde 4,9 olarak kaydedildi.
2024 yılında doğan girişimler arasında en yüksek paya sahip sektör, yüzde 32,1 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı oldu. Bunu, yüzde 16,8 ile ulaştırma ve depolama, ardından da yüzde 10,1 ile inşaat sektörü izledi. İllere göre incelendiğinde, 2024 yılında doğan girişimlerin en yüksek payı yüzde 25,8 ile İstanbul’a aitken, İstanbul’u yüzde 7,5 ile Ankara ve yüzde 6,5 ile İzmir takip etti.
GİRİŞİMLERİN ÖLÜM ORANI
2022 yılında girişimlerin ölüm oranı yüzde 12,9 olarak belirlendi. Bu yıl ölen girişimlerin istihdamdaki payı ise yüzde 4,2 oldu. 2021 yılında bu oran yüzde 11,9 iken, istihdamdaki payı yüzde 4,1 olarak kaydedildi. 2022 yılında ölen girişimler arasında en yüksek payı yüzde 35 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektörü aldı. Bu sektörü yüzde 16,3 ile ulaştırma ve depolama, yüzde 10,6 ile konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri takip etti. İllere göre 2022 yılında en yüksek ölüm oranı yüzde 25,7 ile İstanbul’da gerçekleşti. İstanbul’u yüzde 7 ile Ankara ve yüzde 6 ile İzmir izledi.
GİRİŞİMLERDEN YÜZDE 78,3’Ü HAYATTA KALDI
2023 yılında doğan girişimlerden yüzde 78,3’ü 2024 yılında faaliyet göstermeye devam etti. 2022 yılında girişimlerin bir yıllık hayatta kalma oranı yüzde 75,2, iki yıllık hayatta kalma oranı ise yüzde 58,6 olarak kaydedildi. 2024 yılında hızlı büyüyen girişimlerin oranı yüzde 14,4 olurken, ceylan girişimlerin (teknoloji, internet, yazılım, mobil uygulamalar gibi alanlarda faaliyet gösteren genç şirketler) oranı ise yüzde 2,4 olarak gerçekleşti. Hızlı büyüyen girişimlerin yüzde 23,5’i imalat, yüzde 20,5’i toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 15,2’si inşaat sektöründe faaliyet gösterdi. Ceylan girişimlerin yüzde 27’si imalat, yüzde 15,2’si toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı, yüzde 12,4’ü ise inşaat sektöründe yer aldı. İmalat sanayisinde 2024 yılında doğan girişimlerin yüzde 57,8’i düşük teknoloji ürünleri üretti. Orta düşük teknoloji ürünleri üreten girişimlerin oranı yüzde 29,6, orta yüksek teknoloji ürünleri üretenlerin oranı ise yüzde 11,7 oldu.
2016-2020 ARASI KURULAN ŞİRKETLERİN CİRO PAYI YÜZDE 16,6
Kuruluş yılı 2016-2020 arasında olan girişimlerin 2024 yılındaki ciro payı yüzde 16,6 olarak belirlendi. İkinci en yüksek ciro payına sahip olan girişimler ise 2011-2015 yılları arasında kurulmuş olup, bu grubun ciro payı yüzde 14,1’dir. Kuruluş yılı 2016-2020 arasında olan girişimlerin 2024 yılındaki istihdam payı yüzde 20,1, 2021 ve sonrasında kurulan girişimlerin ise yüzde 17,4 düzeyindedir. Kuruluş yılı 1990 ve öncesi olan girişimlerin 2024 yılındaki ihracat payı yüzde 17,3 iken, 1996-2000 arasında kurulanların ihracat payı yüzde 16,3’tür. 1990 ve öncesi girişimlerin 2024 yılındaki ithalat payı yüzde 28,4, 1996-2000 arasında kurulanların ise yüzde 16,3 olarak kaydedilmiştir.
