Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (Antalya Olay) – EKOLOJİK Araştırmalar Derneği (EKAD), nesli tehlike altında bulunan caretta caretta yavrularının yuvadan çıkarak deniz yerine karaya yönelip ölümlerine yol açan otel ışıklarıyla ilgili önemli bir projeye imza attı. Yapılan araştırmalar, yavru deniz kaplumbağalarının ölüm oranlarının yüzde 20’sinin bu ışıklardan kaynaklandığını gösteriyor. Bu sebeple, Antalya’daki dört otelde ışık sistemleri kırmızı renge dönüştürüldü.
Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) kırmızı listesinde yer alan caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının en büyük ölüm nedenlerinden biri, Akdeniz sahillerindeki otel ve turizm tesislerinin yaydığı ışıklardır. Yumurtadan çıkan yavruların önemli bir kısmı, deniz ışığı olarak algıladıkları otel ışıklarına yönelerek hayatlarını kaybetmektedir. Antalya’nın Belek bölgesinde 1999 yılından beri ‘Deniz Kaplumbağalarını Araştırma, İzleme ve Koruma Projesi’ni sürdüren EKAD, ışık kaynaklı ölümleri önlemek amacıyla ‘kırmızı ışık’ uygulaması başlattı. Proje kapsamında, bu yaz sezonunda dört otelin kumsal tarafındaki ışıklandırma sistemleri değiştirildi ve kırmızı ışık sistemleri devreye alındı.
‘DENİZİN PARLAKLIĞINI KULLANIYORLAR’
EKAD Başkanı Dr. Ali Fuat Canbolat, “Bölgedeki birçok turizm tesisi var. En büyük sorunumuz, bu tesislerin yaydığı ışıklar. Işıklar nedeniyle yavru kaplumbağa ölümleri oldukça yüksek. Yuvadan çıkan yavrular, denize yönelirken denizin doğal parlaklığını kullanıyorlar. Ancak arka plandaki yapay ışıklar, bu yönelmeyi olumsuz etkiliyor. Örneğin, Denizkent bölgesinde bulunan sadece bir minare ışığı, yavruların hepsini kendine çekiyor. Oradaki imamla görüşerek minarenin ışığını kapatmasını istedik ve sağ olsun kapattı. Işık kaynağının etkisi bu kadar büyük. Yumurtadan çıkan yavruların yüzde 60-70’si denize ulaşırken, ışıklar nedeniyle yüzde 10-20 arasında ölüm oranı gözlemleniyor” dedi.
‘EN BÜYÜK HAYALİM’
Dr. Canbolat, “TUI Yardım Vakfı ile yürüttüğümüz bir projemiz var. Yavruların ışıklara yönelmesini engellemek benim için en temel hedef. Proje kapsamında dört otelimizle kırmızı ışık uygulamasına başladık. Şu anda elde ettiğimiz sonuçlara doğru ilerliyoruz. Antalya gibi büyük bir turizm merkezinde bu sorunu çözmek, benim en büyük hayalim. Turizm tesisleri de bu durumu fark ediyor ve ışıkların etkisini gözlemleyerek şaşırıyorlar. ‘Kırmızı ışıklar, yavruları denize mi yönlendiriyor?’ diye soruyorlar, ancak durum böyle değil” diye belirtti. Serik ilçe sınırları içerisinde 70 büyük turizm tesisi bulunduğunu ifade eden Dr. Canbolat, “Bu uygulamayı 3-4 tesisimizde gerçekleştirdiğimizde diğer tesislere de örnek olmayı umuyoruz. Başarırsak, kaplumbağalar adına önemli bir adım atmış olacağız” şeklinde konuştu.
‘ÖNEMLİ OLAN ŞEY, DALGA BOYU’
Dr. Canbolat, kırmızı ışığın nasıl olması gerektiğini de şu sözlerle anlattı: “Biz spektrofotometre kullanıyoruz. Gözle algılayamadığımız bazı ışıklar, kaplumbağalar tarafından algılanabiliyor. Doğru ışık kaynağını belirlemek için ölçüm cihazlarımızla dalga boyunu kontrol ediyoruz. Kullandığımız kırmızı ışık, insan gözüyle algılanamayan bir dalga boyuna sahip olmalı; 560-580 nanometre aralığında olması gerekiyor. Bu dört otelde elde ettiğimiz veriler, kullandığımız sistemin etkili olduğunu gösteriyor” dedi. (Antalya Olay)
