Alkın BİRİCİK/ALANYA (Antalya), (Antalya Olay) – Türkiye’nin geçmişteki en büyük ipek üretim merkezlerinden biri olan Alanya’da, 1980’lerden sonra gerileyen ipek böcekçiliğini yeniden canlandırmak amacıyla yeni projeler hayata geçiriliyor. Alanya Belediye Başkanı Osman Tarık Özçelik, kırsal alanlarda ‘çulfalık’ adı verilen üretim tezgahlarını kurarak kadınları üretim süreçlerine dahil edeceğini duyurdu.
İpek böcekçiliği günümüzde 60’tan fazla ülkede uygulanırken, bu alandaki toplam üretimin yüzde 80’i Çin ve Hindistan tarafından gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de ise 1500 yıllık bir geçmişe sahip olan bu gelenek, Cumhuriyet döneminde açılan okullarla kurumsal bir yapıya kavuştu. Bir zamanlar Bursa’nın ardından en büyük üretim merkezi olan Alanya, 1980’lerden itibaren Çin ipeği ithalatı ile birlikte düşüş yaşadı. Günümüzde Diyarbakır’ın Kulp ilçesi yaş koza üretiminde lider konumda bulunurken, Alanya ise ipek dokuma geleneği ve koza çiçeği sanatıyla kültürel mirasını yaşatmaya devam ediyor. Son olarak Alanya Belediyesi, Selçuklular Dönemi’nde sarayları süsleyen ve Osmanlı Dönemi’nde Bursa ile birlikte önemli merkezlerden biri olan ipek böcekçiliğini ilçede yeniden canlandırmak için adımlar attı.
5 BİN YILLIK SERÜVEN
Alanya Belediye Başkanı Osman Tarık Özçelik, Antalya Olay’ya yaptığı açıklamada, hem kadim bir geleneğin sürdürülmesi hem de kadınların ekonomiye kazandırılması amacıyla yürütülen projeleri detaylandırdı. İpek böcekçiliğinin kayıtlara geçmiş tarihinin 5 bin yıl öncesine dayandığını ifade eden Özçelik, Türkiye’deki geçmişinin ise 1500 yıla uzandığını belirtti. Dut ağaçlarının bulunduğu her yerde bu faaliyetin yapılabildiğini hatırlatan Özçelik, “Bunların arasında Bursa, Alanya ve Türkiye’nin diğer çeşitli bölgeleri bulunuyor. Alanya’da 1938 yılında İpekböceği Okulu’nun kurulmasıyla Bursa’nın üretim liderliği Alanya’ya geçti. Böylece Türkiye’nin en büyük ipek üretim merkezi haline geldik ve büyük bir katma değer sağladık” dedi.
KADINLAR ÜRETİME KAZANDIRILIYOR
Belediye olarak kadınlara ekonomik katkı sağlamak ve kültürel mirası yaşatmak için çalıştıklarını vurgulayan Başkan Özçelik, “İki personelimiz sürekli olarak ipekten kuşaklar ve kumaşlar dokuyor. Bu kumaşlardan gömlekler ve şapkalar üretiyoruz. Hatta geçmişte halkımızın kullandığı ‘bürümcük’ adı verilen özel kumaştan tişörtler de yapıyoruz. Artık kooperatifçilik aracılığıyla bu ürünleri halkımıza sunmaya çalışıyoruz” şeklinde konuştu.
ÇULFALIK TEZGAHLARLA KÖYLERE YAYILACAK
Üretim için kullanılan tezgahların ‘çulfalık’ olarak adlandırıldığını belirten Başkan Özçelik, “Bu üretimi Alanya’da kendi marangozhanemizde başlattık. Önümüzdeki dönemde 15-20 çulfalık ile köylerde ya da kuracağımız merkezlerde kadınların üretime katılmasını sağlamayı planlıyoruz” dedi. Özçelik, Koza Üretim Kooperatifi sayesinde son yıllarda görsellik yönünden de önemli bir gelişim kaydedildiğini ifade ederek, “Kozalardan yapılan çiçekler, estetik ve ekonomik açıdan önemli bir gelir kaynağı haline geldi” diye ekledi.
BEDESTEN YENİDEN CANLANDIRILDI
Başkan Özçelik, sanatı ve ipeği korumanın yanı sıra kırsal kalkınmaya destek olmayı amaçladıklarını belirterek, Selçuklu döneminden kalma Alanya Kalesi içindeki bedestenin de yeniden canlandırıldığını ifade etti. “Geçmişte atıl durumda olan bu alanı temizledik ve burada el emeğiyle üretim yapan sanatçılarımıza destek veriyoruz. Cam işçiliği, yemeni, Alanya kabağı ve deri işçiliği gibi geleneksel faaliyetler yeniden hayat buldu. Geçtiğimiz günlerde burada bir ipek sergisi açtık” diyen Özçelik, önümüzdeki yıl ipek böceğiyle ilgili üretim sonrası sergi ve satış merkezini hayata geçirerek ipek böcekçiliğinin merkezi olma hedefini vurguladı. (Antalya Olay)
